เมื่อต้นปีนี้ วารสารเทคเวิร์ลด์ได้นำเสนอตัวอย่างนวัตกรรมเทคโนโลยีที่น่าทึ่งของประเทศจีนหลายเรื่องด้วยกัน เช่น ยานฉางเอ๋อ 4 ได้ลงจอดที่ด้านมืดของดวงจันทร์เมื่อวันที่ 3 มกราคม 2562 โดยหวังว่าจะเรียนรู้เกี่ยวกับองค์ประกอบของดวงจันทร์ พื้นผิวและใต้ผิวของดวงจันทร์  และการวางแผนสร้างและส่งดวงจันทร์จำลองไปยังอวกาศภายในปี 2563 (ค.ศ.2020) เป็นต้น

ทำไมนวัตกรรรมจากประเทศจีนจึงเพิ่มขึ้นอย่างมากมายจนยากที่ประเทศตะวันตกจะแข่งขันได้ วารสาร Sloan Management เดือนกุมภาพันธ์ 2562 ได้นำเสนอผลการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้

สำหรับการศึกษาวิจัยนี้ใช้เวลามากกว่า 10 ปีและใช้ประสบการณ์ของบริษัทในประเทศจีนมากกว่า 200 บริษัท ระหว่างปี 2005 – 2017 โดยมีการสัมภาษณ์ผู้ประกอบการชาวจีน นักลงทุน และผู้บริหารมากกว่า 350 คน  โดยโฟกัสไปที่สถานะและการพัฒนาความสามารถด้านนวัตกรรมขององค์กรท้องถิ่นในประเทศจีน ซึ่งในระหว่างนี้ ได้มีการขยายการวิจัยไปถึงเรื่องการเติบโตของระบบนิเวศน์ด้านดิจิตอลซึ่งมีผู้บริหารและมืออาชีพด้านนวัตกรรมด้วย

ผลการศึกษาดังกล่าวพบว่ามีนวัตกรที่ผุดขึ้นมามากมายในประเทศจีนซึ่งจัดอยู่ใน 3 ประเภท ได้แก่ แชมเปี้ยนตัวเล็กที่มีโอกาสชนะ (Hidden Champions) ไก่รองบ่อน (Tech Underdogs) และผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง (Change Makers)

Hidden Champions เป็นบริษัทที่มีความพิเศษเฉพาะด้านเป็นอย่างมาก นับเป็นหนึ่งในสามของผู้เล่นในอุตสาหกรรมในประเทศจีนและทั่วโลก แต่มีแนวโน้มจะไม่ใช่บริษัทที่มีชื่อเสียงและมีรายได้น้อยกว่าห้าพันล้านเหรียญสหรัฐ และถูกผลักดันให้มีการเติบโตในระยะยาวโดยมีการติดตามนวัตกรรมอย่างต่อเนื่องในกลุ่มเป้าหมายตามลำดับเพื่อเพิ่มมูลค่าให้กับลูกค้าที่มีอยู่ ซึ่งมีบริษัทที่เป็น Hidden Champions อยู่ในสาขาต่างๆ มากกว่า 200 บริษัท รวมทั้งเครื่องจักร เคมี วัสดุ และอิเล็กทรอนิกส์

บริษัทในกลุ่มนี้มีการสร้างผลิตภัณฑ์ให้กับลูกค้าตามความต้องการอย่างเฉพาะเจาะจง บริษัทมีความคุ้นเคยกับการใช้แนวทางลองผิดลองถูกอย่างรวดเร็วเพื่อทดสอบตลาด ปรับปรุง และเรียนรู้ให้ดีขึ้น ซึ่งเปรียบเสมือนคนซ่อมภาชนะที่รั่วไหลด้วยการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ระบุแหล่งทรัพยากรใหม่ๆ ทดสอบแนวทางการแก้ไขปัญหา และสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ขึ้นมา

ยกตัวอย่างเช่น บริษัท เลนส์ เทคโนโลยี ผู้ผลิตชิ้นส่วนเลนส์และกระจก เช่น กระจกที่ใช้ในสมาร์ทโฟน และกล้อง เป็นต้น มีผู้ก่อตั้งคือ โจว ฉุนเฟย บริษัทได้เริ่มต้นเป็นผู้ผลิตหน้าจอกระจกสำหรับนาฬิกาดิจิตอลและต่อมามีโอกาสผลิตจอสำหรับโทรศัพท์แบบพับได้ให้กับบริษัท ทีซีแอล ซึ่งในช่วงนั้น วัสดุมาตรฐานสำหรับอุตสาหกรรมจอโทรศัพท์คือพลาสติก แต่บริษัท เลนส์ เทคโนโลยีมีความได้เปรียบกว่าเนื่องจากขายจอโทรศัพท์ที่เป็นกระจก และเมื่อปี 2003 บริษัทได้เป็นซัพพลายเออร์ให้กับโมโตโรล่าและเริ่มผลิตจอกระจกให้กับโทรศัพท์แบบพับได้รุ่น Razr V3 ปัจจุบัน บริษัทเป็นซัพพลายเออร์ให้กับแอปเปิ้ล ซัมซุง และผู้ผลิตสมาร์ทโฟนอื่นๆ

บริษัทที่อยู่ในกลุ่มนี้จำนวนมาก เคยเผชิญหน้ากับการแข่งขันของบริษัทยักษ์ใหญ่ที่มีความได้เปรียบทั้งในด้านเทคโนโลยีและทรัพยากร แต่ข้อเท็จจริงคือบริษัทเหล่านี้ต้องทำงานหนักมากเพื่อทดแทนความเสียเปรียบในการแข่งขันด้วยการก้าวไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว สร้างข้อเสนอที่ทันสมัยอย่างต่อเนื่อง และคอยติดตามควบคุมการทำงานอย่างใกล้ชิด

ฮิควิชั่นเป็นอีกตัวอย่างหนึ่งของกลุ่มบริษัทที่เป็น Hidden Champions เมื่อปี 2002 บริษัทได้เปิดตัว video compressor card สำหรับคอมพิวเตอร์ที่ใช้เทคโนโลยี MPEG-4 ซึ่งในปีต่อมาก็ได้เปิดตัวกลุ่มผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ใช้มาตรฐานการบีบอัดวิดีโอแบบใหม่ซึ่งฮิควิชั่นได้ปรับปรุงข้อเสนอใหม่ๆ หลายครั้งในทุกๆ ปี ซึ่งบริษัทมองว่านี่คือแนวทางที่บริษัทจะก้าวล้ำไปกว่าคู่แข่งและพวกที่ชอบลอกเลียนแบบ

สิ่งหนึ่งที่ Hidden Champions ได้เปรียบมากกว่าคู่แข่งจากตะวันตกคือกลยุทธ์ของการสรรหาบุคลากรเข้ามาทำงาน พวกเขาไม่ได้สรรหาคนที่วุฒิการศึกษาแต่กลับค้นหาคนที่จะนำเอาทัศนคติบางอย่างเข้ามาทำงานได้ กล่าวคือ พวกเขาค้นหาคนที่มีความสุขในการโฟกัสไปที่การปรับปรุงคุณค่าของผลิตภัณฑ์เพื่อลูกค้า

บริษัทที่อยู่ในกลุ่ม Hidden Champions กล่าวถึงความท้าทาย 3 ประการที่คู่แข่งจากประเทศตะวันตกไม่มี ความท้าทายประการแรก คือวิธีคิดเกี่ยวกับเทคโนโลยี ขณะที่พวกเขาติดตานวัตกรรมผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง พวกเขามักจะสร้างโอกาสให้กับตนเองในการขยายข้อเสนอหรือเข้าไปสู่ตลาดขนาดเล็กที่มีความต้องการอย่างเฉพาะเจาะจง ซึ่งส่วนใหญ่ได้ใช้ความสามารถทางด้านการวิจัยและพัฒนาและทำให้เกิดการเติบโตอย่างรวดเร็วในตลาดภายในประเทศจีนเพื่อให้บรรลุเป้าหมายผู้นำด้านตลาดในระดับโลก เช่น ฮิควิชั่นมีการลงทุนด้านการวิจัยและพัฒนาประมาณ 8% ของรายได้ และด้านการทำงานของพนักงานประมาณ 47%

ความท้าทายประการที่สอง บริษัทที่ไม่ได้มาจากประเทศจีนมีภัยคุกคามทางการแข่งขันในระดับโลก แม้ว่าบริษัทจะทำธุรกิจขนาดใหญ่ในบ้านของตัวเอง แต่บริษัทเหล่านี้ ส่วนใหญ่มองหาวิธีที่จะขยายตลาดไปสู่ระดับระหว่างประเทศภายใน 5 หรือ 10 ปี แต่ก็มีการขยายบริษัทในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น โกลด์วินด์ ผู้ผลิตกังหันลมตั้งใจจะทำให้เทคโนโลยีและผลิตภัณฑ์ของบริษัทได้รับการยอมรับในระดับสากลด้วยการมีส่วนร่วมในความร่วมมือวิจัยกับบริษัทเวนซิส เอนเนอร์ยี ซึ่งเป็นบริษัทที่ดำเนินงานด้านพลังงานลมของประเทศเยอรมัน ก่อนที่จะก่อตั้งบริษัทลูกและส่งออกผลิตภัณฑ์

ในลักษณะเช่นนี้ ฮิควิชั่นและมินเดรย์ เมดิคอล อินเตอร์เนชั่นแนล ผู้ผลิตเครื่องมือทางการแพทย์ได้เลือกที่จะรุกขยายตลาดไปยังต่างประเทศด้วยการตั้งสาขาในต่างประเทศซึ่งเกือบครึ่งหนึ่งของรายได้ในปัจจุบันก็มาจากต่างประเทศ

ความท้าทายประการที่สาม คือ บริษัทที่อยู่ในกลุ่ม Hidden Champions มีการตัดสินใจที่ดีและเติบโตอย่างรวดเร็ว หลายบริษัทกลายเป็นผู้นำตลาดในประเทศและในตลาดโลกได้ภายใน 10 ปีซึ่งเร็วกว่าคู่แข่งบางประเทศอย่างมีนัยสำคัญ เช่น เยอรมนี ญี่ปุ่น และสหรัฐอเมริกา เป็นต้น นับว่าเป็นอันตรายอย่างยิ่งสำหรับบริษัทข้ามชาติที่ประเมินบริษัทที่อยู่ในกลุ่ม Hidden Champions ต่ำเกินไป

ยังมีนวัตกรอีก 2 ประเภท ได้แก่ ไก่รองบ่อน (Tech Underdogs) และผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง (Change Makers) ซึ่งจะได้กล่าวถึงในบทความตอนต่อไป

ที่มา: 1. https://sloanreview.mit.edu/article/understanding-chinas-next-wave-of-innovation/?use_credit=67f6e7bd1707dabfd9b978c4978b22d2

       2. https://techsauce.co/tech-and-biz/four-horsemen-southeast-asia/

Related posts

• Environmental Scanning 2.0 Part III
• เทคโนโลยีกลิ่นเสมือนจริงจากระบบดิจิตอล
• โดรนส่งพิซซ่าเครื่องแรกของโลกมาแล้ว
• โดรนยุคใหม่ในโลกบันเทิง
• แผนภูมิตระกูลใหญ่ที่สุดในโลกเปิดเผยข้อมูลเพื่อมนุษยชาติ

Tags: Future Management, Future watch, Technolgoy