โดยทั่วไป หอสมุดแห่งชาติถือเป็นแหล่งสินทรัพย์ของชุมชนและเป็นขุมทรัพย์แห่งความรู้ และเพื่อส่งเสริมให้หอสมุดแห่งชาติมีคุณภาพและรับใช้ชุมชนได้อย่างมีคุณภาพ ไอเอสโอจึงได้กำหนดมาตรฐานใหม่สำหรับหอสมุดแห่งชาติซึ่งช่วยให้มีการผสมผสานของตัวชี้วัดสมรรถนะและวิธีการประเมินผลกระทบเฉพาะด้าน

หอสมุดแห่งชาติเป็นแหล่งเก็บเอกสารสำคัญและเป็นประวัติศาสตร์ทั้งหมดของประเทศ บางแห่งมีความเป็นมาที่ยาวนานนับร้อยศตวรรษ บางแห่งอาจเป็นสถานที่สำคัญสำหรับนักท่องเที่ยวด้วย ทั้งหมดนี้ เป็นแรงบันดาลใจให้หอสมุดแห่งชาติที่ต้องให้บริการที่มีคุณภาพสมกับที่เป็นสถานที่สำคัญของประเทศ

ISO 21248: 2019, Information and documentation – Quality assessment for national libraries เป็นมาตรฐานที่จัดเตรียมตัวชี้วัดสมรรถนะจำนวน 34 ตัวชี้วัดที่ใช้ในการประเมินคุณภาพของบริการของหอสมุดแห่งชาติ โดยมาตรฐานพยายามจะทำให้ครอบคลุมแง่มุมต่างๆ ของงานในหอสมุดแห่งชาติ เช่น การรวบรวมสะสมบรรณานุกรมแห่งชาติ เหตุการณ์ทางวัฒนธรรมและบริการด้านการศึกษา เป็นต้น  นอกจากนี้ มาตรฐานยังระบุและอธิบายวิธีการสำหรับการประเมินผลกระทบและอิทธิพลของหอสมุดแห่งชาติด้วย

หอสมุดแห่งชาติมีความสำคัญมากกว่าการเป็นห้องสมุดสำหรับสาธารณชนหรือห้องสมุดสำหรับมหาวิทยาลัยเท่านั้น ผลกระทบของหอสมุดแห่งชาติมีความเกี่ยวข้องกับสถาบันต่างๆ และสาธารณชนด้วย มาตรฐานจึงระบุกลุ่มผู้ใช้งานที่สำคัญมากที่สุด เช่น นักวิจัย นักการศึกษา ผู้ที่ต้องการเรียนรู้ ห้องสมุด ผู้จัดพิมพ์หนังสือ และผู้บริหารราชการ เป็นต้น

ดร.รอสวิธา โพลล์ ผู้นำกลุ่มผู้เชี่ยวชาญของไอเอสโอที่พัฒนามาตรฐานนี้ให้ความเห็นว่าหอสมุดแห่งชาติมีบทบาทสำคัญในการจัดเตรียมและทำให้มั่นใจในการเข้าถึงอย่างถาวรในเรื่องความรู้และวัฒนธรรมของอดีตและปัจจุบันและมีงานพิเศษและบริการที่เปรียบเทียบกับหอสมุดอื่นได้  ISO 21248 จึงช่วยให้หอสมุดมีการปรับปรุงและส่งเสริมพันธกิจบริการสาธารณะด้วย

มาตรฐานนี้ไม่ครอบคลุมการจัดเก็บเอกสารบนเว็บ แต่มีการอ้างอิงไปยังเอกสาร ISO/TR 14873 ในเรื่องสถิติและประเด็นเรื่องคุณภาพสำหรับการจัดเก็บบนเว็บ

ISO 21248:2019 ได้รับการพัฒนาโดยคณะกรรมการวิชาการ ISO/TC 46 Information and documentation, คณะอนุกรรมการวิชาการ SC 8, Quality – Statistics and performance evaluation โดยมีเลขานุการคือ KATS สถาบันมาตรฐานแห่งชาติของประเทศเกาหลี

ผู้สนใจสามารถศึกษาได้จากห้องสมุดสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือสั่งซื้อได้จากเว็บไซต์ของไอเอสโอ ISO Store

ที่มา: 1. https://www.iso.org/news/ref2383.html
2. https://www.iso.org/standard/70233.html

Related posts

• ISO 22004 ตัวเสริมระบบความปลอดภัยด้านอาหาร
• มาตรฐานการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืน
• มาตรฐานไอเอสโอเพื่อพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน
• มาตรฐานเกี่ยวกับแสงไฟ – “แสงสว่างเพื่อชีวิต” ตอนที่ 2
• วิถีชีวิตที่เปลี่ยนไปเพราะ IoT

Tags: ISO, Quality, Standardization