หากเราเป็นนักเดินทางท่องเที่ยว สิ่งสำคัญที่จะขาดไม่ได้เลยก็คือหนังสือเดินทาง แต่หากเป็นสินค้าที่ส่งออกไปยังเทศต่างๆ เอกสารที่จะต้องแสดงเพื่อพิสูจน์ว่าสินค้านั้นผ่านข้อกำหนดหรือกฎเกณฑ์ของประเทศใหม่ก็คือมาตรฐานสากล ซึ่งจะช่วยอำนวยความสะดวกให้กระบวนการส่งสินค้าผ่านเข้าเมืองเป็นไปด้วยดีและเป็นเสมือนใบผ่านทางเช่นเดียวกับหนังสือเดินทางของนักท่องเที่ยวนั่นเอง

ยกตัวอย่างเช่นมะม่วงรสดีเป็นสินค้าปลอดภาษีสำหรับผู้นำเข้าสินค้าจากทุกประเทศไปยังสหภาพยุโรป  แต่สินค้านี้จำเป็นต้องผ่านมาตรการที่ไม่ใช่ภาษี (Non-Tariff Measures: NTMs) ซึ่งผู้ส่งออกต้องมีหลักฐานที่ใช้พิสูจน์อย่างเพียงพอ โดยผู้ขายอาจเพิ่มข้อกำหนดพิเศษเข้ามา เช่นหลักฐานที่พิสูจน์ว่าผลิตภัณฑ์นั้นเป็นผลิตภัณฑ์ออแกนิคหรือมีการค้าที่เป็นธรรม ทำให้ผู้ส่งออกจำเป็นต้องใช้เวลาในการดำเนินการมากขึ้น  แต่หากมีการทดสอบที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล หรือการตรวจสอบและการได้รับใบรับรอง ซึ่งเป็นการสนับสนุนด้วยระบบของการรับรอง จะทำให้ธุรกิจไม่เพียงแต่สามารถลดค่าใช้จ่ายในการตอบสนองต่อข้อกำหนดเหล่านั้นเท่านั้น แต่ยังเป็นการเพิ่มโอกาสทางการค้าอีกด้วย

มีการวิจัยที่ทำโดยแอคเครเดียซึ่งเป็นหน่วยรับรองระบบงานของประเทศอิตาลี แสดงให้เห็นว่าธุรกิจที่ได้รับการรับรองระบบงานมีผลิตภาพเพิ่มขึ้น 30 – 60 % จากการเข้าสู่ห่วงโซ่คุณค่าในระดับสากล และยังระบุว่าการพัฒนามาตรฐานร่วมซึ่งสนับสนุนโดยการยอมรับร่วมกันของผลการทดสอบที่ได้รับการรับรองแล้ว รายงานผลการทดสอบและใบรับรองจะเป็นการอำนวยความสะดวกทางการค้าและช่วยลดค่าใช้จ่ายทางการค้าด้วย

แล้วการรับรองระบบเช่นนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร คำตอบคือเส้นทางนี้เริ่มต้นที่การประเมินความสอดคล้อง

คำว่า “การประเมินความสอดคล้อง” เป็นคำรวมๆ ที่ใช้เรียกกระบวนการที่แสดงว่าผลิตภัณฑ์สามารถตอบสนองความต้องการของบางสิ่งบางอย่าง เช่น มาตรฐานซึ่งจำเป็นต้องตอบสนองกฎระเบียบหรือความคาดหวังของลูกค้า ซึ่งไม่เพียงแต่ทำให้ผลิตภัณฑ์ได้รับเอกสารที่จำเป็นเพื่อผ่านเขตแดนเท่านั้น แต่ยังทำให้ผู้บริโภคและผู้ควบคุมกฏเกิดความมั่นใจว่ากฎระเบียบบางอย่างได้รับการตอบสนองด้วย องค์กรที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับกระบวนการประเมินความสอดคล้องนี้เป็นที่รู้จักกันในชื่อของหน่วยงานที่ทำหน้าที่ตรวจสอบและรับรองซึ่งเรียกว่า Conformity Assessment Bodies: CABs นั่นเอง

หน่วยรับรองเป็นการประเมินแบบอิสระของ CABs ตามมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับเพื่อให้มั่นใจว่าผลการรับรองนั้นมีความน่าเชื่อมั่นและเชื่อถือได้  การรับรองระบบงานนี้ทำโดยหน่วยรับรองระบบงาน

หน่วยรับรองระบบงานที่ได้รับการประเมินโดยหน่วยรับรองในระดับเดียวกันว่ามีความสามารถอาจลงนามการจัดเตรียมร่วมกันซึ่งเพิ่มการยอมรับในผลิตภัณฑ์และบริการที่มีการทำการค้าระหว่างประเทศ ซึ่งทำให้ผู้ส่งออกประหยัดค่าใช้จ่ายและป้องกันปัญหาที่เกิดจากการทดสอบที่แตกต่างกันสำหรับแต่ละประเทศ

องค์กร IAF มีการจัดการในด้านระบบการบริหารจัดการ ผลิตภัณฑ์ บริการ บุคลากร หรือโครงการประเมินความสอดคล้องที่เกี่ยวข้อง ส่วน ILAC เป็นหน่วยงานที่ดูแลรับผิดชอบการรับรองระบบงานของห้องปฏิบัติการทดสอบและหน่วยตรวจ

อย่างไรก็ตาม องค์การการค้าโลกมีความตระหนักดีว่าการทดสอบและการประเมินทั้งหมดอาจก่อให้เกิดค่าใช้จ่ายสำหรับผู้ส่งออกซึ่งอาจเป็นอุปสรรคต่อการค้า ดังนั้น ในการจัดการกับความยากลำบากทั้งหลายเหล่านี้ สมาชิกของ WTO ทั้งหมดจะต้องลงนามในความตกลงว่าด้วยอุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้าของ WTO  และ WTO มีการกระตุ้นให้สมาชิกใช้มาตรฐานสากลเพื่ออำนวยความสะดวกทางการค้าเนื่องจากมาตรฐานมีข้อกำหนดที่มีความกลมกลืนเป็นไปในทิศทางเดียวกันสำหรับประเทศต่างๆ อันเป็นการลดความซ้ำซ้อนและทำให้เกิดความโปร่งใส

ความตกลงว่าด้วยอุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้ามีการระบุว่ามีความสอดคล้องที่ผ่านการทวนสอบแล้ว เช่น ผ่านการรับรองระบบงาน ด้วยแนวทางที่เกี่ยวข้องหรือข้อเสนอแนะที่ออกโดยหน่วยงานมาตรฐานสากลจะมีการนำมาพิจารณาเป็นตัวบ่งชี้ในความสามารถทางเทคนิควิชาการที่เพียงพอของ CABs

แล้วมาตรฐานอะไรที่จะทำให้มั่นใจได้ว่า CAB มีความสามารถและมีความน่าเชื่อถือ  ไอเอสโอมีมาตรฐานที่ได้รับการออกแบบมาอย่างแม่นยำเพื่อการเป็นหน่วยรับรองระบบงานของ CABs ซึ่งพัฒนาโดยคณะกรรมการวิชาการไอเอสโอในด้านการประเมินความสอดคล้อง (CASCO)

มาตรฐานหลายฉบับมีการเผยแพร่ร่วมกันโดยไอเอสโอและไออีซีซึ่งเมื่อรวมกันแล้วมาตรฐานของทั้งสององค์กรเรียกว่าเป็น CASCO Toolbox ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากทั่วโลกสามารถนำไปใช้ได้เป็นอย่างดีรวมถึงยังมีส่วนร่วมโดยพันธมิตรของไอเอสโออย่าง IAF และ ILAC ด้วย

ตัวอย่างมาตรฐานที่มีการใช้กันอย่างกว้างขวางคือ ISO/IEC 17025, General requirements for the competence of testing and calibration laboratories ซึ่งเป็นการอ้างอิงสากลสำหรับการทดสอบและการสอบเทียบห้องปฏิบัติการทดสอบที่ต้องการแสดงให้เห็นว่ามีการส่งมอบผลทดสอบที่เชื่อถือได้

ขอบข่ายของมาตรฐานดังกล่าวยังครอบคลุมถึง ISO/IEC 17020, Conformity assessment – Requirements for the operation of various types of bodies performing inspection, ISO/IEC 17021 series,  Conformity assessment – Requirements for bodies providing audit and certification of management systems  และ ISO/IEC 17065, Conformity assessment – Requirements for bodies certifying products, processes and services

บทความในครั้งต่อไป จะยกกรณีตัวอย่างของวิธีปฏิบัติตามมาตรฐานซึ่งทั่วโลกต่างให้การยอมรับและช่วยเปิดประตูสู่การค้าโลกได้อย่างกว้างขวางมากขึ้น โปรดติดตามต่อไปในตอนจบค่ะ

ที่มา:  https://www.iso.org/news/ref2429.html

Related posts

• Environmental Scanning 2.0 Part II
• เมื่อยักษ์ใหญ่อย่างญี่ปุ่นเผชิญปัญหาวัฒนธรรมของการต่อต้านนวัตกรรม
• ร่างสุดท้ายของมาตรฐานแนวทางการจัดการสิ่งแวดล้อม
• มาตรฐานใหม่ “ระบบการลดออกซิเจนเพื่อป้องกันเพลิงไหม้”
• พร้อมรับมือทุกสถานการณ์ด้วย BCM

Tags: Economy, ISO, Standardization